Werk aan de winkel voor nog betere waterkwaliteit

Schoon en gezond water is van levensbelang, voor de mens en de natuur. Het is echter geen vanzelfsprekendheid. In 2027 moet Nederland voldoen aan de Europese eisen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Er zijn nog aanzienlijke opgaven om dat te laten lukken. Dankzij aquatisch ecologische systeemanalyses krijgen we inzicht in het watersysteem en zijn passende maatregelen voor verbetering van de waterkwaliteit mogelijk.

Sinds de jaren ’90 wordt het Nederlandse water gemiddeld gezien steeds schoner. Dat is belangrijk voor ons drinkwater, voor recreatie, voor onze landbouw en voor onze industrie. Ook is het water het leefgebied voor veel dieren en planten. Toch bleek in december 2024 bij de laatste tussenevaluatie voor het halen van de Europese waterkwaliteitsdoelen dat er nog aanzienlijke opgaven resteren om in 2027 aan alle KRW-doelen te voldoen.

Extra maatregelen per 2025
Behalve het uitvoeren van bestaande afspraken zijn er aanvullende maatregelen nodig om de kwaliteit van het water te optimaliseren. In 2025 zullen het Rijk, waaronder Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen, gemeenten en verschillende sectoren afspraken maken over hoe er een tandje bijgezet kan worden.

Minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat): “Schoon water willen we allemaal. Wie houdt er nou niet van de mooie rivieren in ons land en schoon drinkwater is belangrijk voor ons allemaal. Er is inzichtelijk gemaakt op welke punten er extra inzet nodig is om dat schonere water te bereiken. Ik vind het belangrijk dat we kijken wat we nog meer kunnen doen, dus daarover gaan we komend jaar in gesprek met de verantwoordelijke overheden en bedrijven.”

Chemische stoffen en nutriënten
De tussenevaluatie voorspelt dat de Nederlandse wateren voor 42 chemische stoffen nog niet aan de normen zullen voldoen in 2027 wanneer er geen aanvullend beleid wordt doorgevoerd. Een groep deskundigen heeft diverse maatregelen geadviseerd om minder chemische stoffen in het water te krijgen. In de tussentijd worden verschillende lopende projecten doorgezet, zoals het herzien van verouderde lozingsvergunningen en het verminderen van uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen naar water.

Ook op het gebied van nutriënten zijn nog stappen te zetten. Er zijn nog opgaven voor de landbouw en – in mindere mate – voor rioolzuiveringsinstallaties. Minister Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) werkt momenteel aan het 8e Actieprogramma dat vanaf 2026 in werking treedt. Met de nieuwe Omgevingswet kunnen regionale en lokale overheden ook beter sturen op emissies van nutriënten, bijvoorbeeld via verordeningen en gebiedsplannen.

De Kaderrichtlijn Water
Volgens de afspraken van de Europese lidstaten moet Nederland voldoen aan meer dan 100.000 doelen wat betreft waterkwaliteit. Er zijn ongeveer 140 parameters voor de 750 oppervlaktewaterlichamen en 12 parameters voor elk van de 23 grondwaterlichamen. Als één parameter niet wordt gehaald, voldoet het hele waterlichaam niet aan het doel. Op dit moment haalt Nederland ongeveer 80% van de 100.000 doelen. Ondanks de verbeteringen van de afgelopen decennia, liggen we nog niet op koers om in 2027 overal te voldoen. Overigens geldt voor alle Europese lidstaten dat zij nog (ver) verwijderd zijn van het geheel voldoen aan de KRW.

Aquatisch ecologische systeemanalyses
Het is dus van groot belang om ons water schoner te krijgen. Voor de bevolking en voor lopende projecten. Professionals in de watersector, zoals beleidsmakers en specialisten bij waterschappen en adviesbureaus die te maken hebben met ecologische beoordeling van waterlichamen en het opstellen van maatregelpakketten, werken hard aan het verkrijgen van inzicht en het maken van verbeterplannen. Een aquatisch ecologische systeemanalyse helpt bij het krijgen van begrip in het complexe watersysteem. Hiermee kunnen waterbeheerders doelen voor de waterkwaliteit formuleren die recht doen aan wat er ecologisch mogelijk is en daarmee toewerken naar de doelen van de KRW om er in 2027 zo goed mogelijk voor te staan.

De nieuwste kennis voor jouw specifieke project of vraagstuk
Ben jij als waterprofessional betrokken bij het uitvoeren van aquatisch ecologische systeemanalyses en op zoek naar de nieuwste kennis op dit gebied? Volg dan de cursus in september, praktisch toegepast op jouw specifieke vraagstuk en uiteraard op basis van de laatste KRW-richtlijnen. De oprichters van de methodiek Ecologische Sleutelfactoren doorlopen met jou alle stappen van de aquatisch ecologische systeemanalyse, van gegevens tot een concreet advies. Dit helpt je bij de invulling van het Stroomgebiedbeheerplan voor de KRW, maar ook bij allerlei projectgebonden vragen.

Heb je geen ecologische achtergrond en ben je op zoek naar basiskennis van de aquatische ecologie? Volg dan onze eendaagse basiscursus. Of krijg een snelle update van de KRW in de cursus Kaderrichtlijn Water in een notendop.
Heeft de cursus nog geen datum? Schrijf je in voor de interesselijst en je ontvangt bericht zodra er data gepland zijn.