Slimmer sturen op prestaties infrastructuur: ‘Datagedreven werken is noodzaak geworden’

Interview met Arno Willems (Iv) en Arjen van Maaren (Rijkswaterstaat)

De Nederlandse infrastructuur veroudert in rap tempo. Meer dan de helft van onze bruggen, tunnels en sluizen zou in de komende decennia vervangen moeten worden. Tegelijkertijd worden budgetten krapper en de arbeidsmarkt schaarser. Hoe houden beheerders de infrastructuur veilig en functioneel? Arno Willems van ingenieursbureau Iv en Arjen van Maaren van Rijkswaterstaat helpen je hierbij in de PAOTM-cursus ‘Datagedreven en prestatiegestuurd assetmanagement van infrastructuur’. Wij vroegen ze naar het belang van deze aanpak en de insteek van de cursus.

Van budget-gedreven naar prestatie-gestuurd

“Assetmanagement draait niet meer om simpelweg het onderhoud planmatig insteken op basis van beschikbare budgetten”, begint Arno Willems. “Het gaat om het sturen op de prestaties van de infrastructuur, zoals het bieden van een veilige vaarweg, brug of tunnel en stormvloedkeringen die betrouwbaar sluiten bij een naderende storm. Natuurlijk op de meest efficiënte manier en geoptimaliseerd voor prestaties, risico’s en kosten.” Het datagedreven aspect wordt volgens Willems steeds belangrijker. “We proberen zoveel mogelijk grip te krijgen op de toestand van die assets en proberen te gaan voorspellen waar het naartoe gaat en wanneer we het beste welk onderhoud kunnen plegen.”

Innovatie onder druk van omstandigheden

Arjen van Maaren benadrukt de urgentie: “We hebben te maken met een groot deel van het areaal wat einde levensduur is, dus de renovatie- en vervangingsopgave is enorm. Tegelijk komen er nieuwe eisen bij, zoals klimaatbestendigheid. Dan moet je wel heel scherp kiezen: wat zijn nou de functies en de echte prestaties die je overeind wil houden. Die keuzes kun je alleen maken met goede data.” Dat is ook noodzakelijk omdat je dit niet meer op de oude manier kunt doen. “We zijn al overgestapt op risicogestuurd inspecteren omdat we niet alles meer kunnen inspecteren. We zullen steeds meer ook moeten gaan inspecteren met allerlei slimme technieken, bijvoorbeeld inspecteren op afstand met drones of satellieten, en artificial intelligence.”

Data als randvoorwaarde

Willems deelt een concreet voorbeeld van AI-toepassing: “Wij hebben decennialang inspecties gedaan en netjes overal foto’s van gemaakt, welke schades het zijn en welke onderhoudsmaatregelen daarbij horen. Dat bleek gouden informatie om een AI-engine te trainen. We hebben nu software waarmee we gewoon een foto maken van een viaduct, leuning of brugpijler en de AI-engine herkent direct de schades en geeft onderhoudsadvies.”

Willems deelt een ander voorbeeld van datamonitoring bij het HSL-viaduct in Rijpwetering: “Het bleek dat het viaduct aan het verzakken is. Wij meten daarom nu dagelijks de belastingen en bewegingen. Op het moment dat we onder een bepaalde grens komen, bepalen we samen met ProRail wat nog een acceptabele snelheid voor de HSL is om het veilig te houden en welke versterkingsmaatregelen nodig zijn.”

Kennis delen als missie

Beide heren delen graag hun kennis en kunde met de sector om deze te helpen verbeteren. Willems: “Ik vind het ontzettend fijn als iedereen optimaal werkt, ook om mij heen. Ik word heel erg geïnspireerd als ik mensen dingen zie leren en geef daarom al bijna 25 jaar cursussen en gastcolleges.” Van Maaren voegt toe: “De rijksoverheid heeft als doelstelling kennisverspreiding in Nederland. We financieren promotieonderzoek tot bijdragen aan dit soort cursussen. Het gaat erom dat we daarmee mogelijk maken dat dingen gebeuren.”

Nieuwe manier van denken aanleren

Tijdens de cursus krijgen deelnemers in twee dagen inzicht in de principes van prestatiegestuurd en datagedreven assetmanagement. Willems: “We leren ze denken in functies en prestaties en laten zien hoe data kan ondersteunen. Dat doen we met praktijkvoorbeelden, methodieken en oefeningen.” Wat volgens Willems de cursus bijzonder maakt, is de koppeling van strategisch denken aan praktijkervaring. “Onze docenten komen allemaal uit de praktijk; we hebben aan veel grote en kleine projecten gewerkt en brengen echte voorbeelden mee. Daarmee blijft het niet bij theorie.”

Voor wie is de cursus bedoeld?

De cursus is interessant voor beheerders van infrastructuur, onderhoudsmedewerkers, adviseurs, en risicoanalisten. Volgens Willems is het zowel geschikt voor mensen die nieuw zijn in prestatiegestuurd werken als voor professionals die al ervaring hebben: “De eerste groep maakt een grote stap, de tweede groep krijgt verdieping op technieken als RAMS-analyse en Reliability Centered Maintenance.” Van Maaren: “De cursus helpt je om de taal van assetmanagement te spreken, aan beide kanten van de tafel – opdrachtgever én opdrachtnemer. Als je elkaar beter begrijpt, kun je veel effectiever samenwerken. ”

Tot slot: waarom je dit niet mag missen!

“Kijk naar buiten en kijk naar het aantal incidenten dat toeneemt,” waarschuwt Willems. “Aan alle kanten om ons heen is het aan het verouderen. We moeten zo snel mogelijk met zijn allen grip krijgen op deze uitdaging.” Van Maaren sluit af: “Als je wegblijft, weet je niet wat je mist. Je krijgt de kans om twee dagen lang met soortgenoten van andere bedrijven over inhoudelijke onderwerpen te praten – niet alleen vanuit de docenten, maar ook vanuit je medecursisten.”

Bekijk hieronder de actuele startdata van de cursus ‘Datagedreven en prestatiegestuurd assetmanagement van infrastructuur‘.