Toenemende bodemdaling en droogte stelt Nederland voor grote funderingsopgave
Bodemdaling is een bekend fenomeen, maar onder invloed van klimaatverandering verergert het probleem wel. Dit heeft ernstige gevolgen voor huiseigenaren, woningcorporaties en overheidsinstanties, aangezien schade ontstaat aan huizen, rioleringen, wegen en andere infrastructuur. In tal van gebieden daalt de bodem gestaag met ongeveer een centimeter per jaar. De versnelling van klimaatverandering zal deze daling nog verder intensiveren, waarbij hogere temperaturen leiden tot een versnelde afbraak van veen en een verdere daling van de grondwaterstand.
Volgens schattingen van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) dreigt in de komende dertig jaar bij ongeveer een miljoen woningen funderingsschade te ontstaan als er geen doeltreffende maatregelen worden genomen tegen bodemdaling. Een kwart miljoen woningen wordt momenteel als dringend beschouwd. Vooral in het noordelijke en zuidelijke deel van de Randstad, met frequente meldingen in steden als Amsterdam, Haarlem, Gouda, Woerden, Schiedam, Dordrecht en Rotterdam, is bodemdaling een prominent probleem. Deze steden hebben specifieke loketten voor funderingsproblematiek, waar huiseigenaren ondersteuning kunnen zoeken, zoals subsidies voor funderingsonderzoek.
De bodem daalt sneller dan verwacht in delen van het land, met name in het rivierengebied, Zeeland en Noord-Nederland, als gevolg van de toenemende droogte in de afgelopen jaren. De zomers van 2018, 2019 en 2020 waren gekenmerkt door langdurige perioden van extreme droogte, waardoor het aantal meldingen van funderingsschade sterk toenam bij het KCAF. De schade concentreert zich niet alleen in traditionele risicogebieden met slappe bodems en bouwjaar voor 1970, maar doet zich ook voor in gebieden die voorheen niet als risicogebieden werden beschouwd, zoals in de omgeving van rivieren en op zandgronden.
De dreiging van bodemdaling verspreidt zich gestaag over Nederland, met meldingen van funderingsproblemen in 180 gemeenten, waarmee meer dan de helft van alle Nederlandse gemeenten betrokken is. Een aanzienlijk deel van de woningvoorraad is hiermee gemoeid, met 8,05 miljoen woningen in Nederland, waarvan 3,8 miljoen voor 1970 zijn gebouwd. Het KCAF schat dat ongeveer één miljoen van deze oudere woningen in de komende dertig jaar opnieuw gefundeerd moet worden, met een geschatte kostenpost van gemiddeld 80.000 euro per woning. Een coalitie, bestaande uit KCAF, Vereniging Eigen Huis, Aedes, de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars, pleit voor de oprichting van een nationaal fonds om huiseigenaren te ondersteunen. Gemeenten staan eveneens voor uitdagingen, omdat zij als beheerders van de openbare ruimte te maken hebben met verzakkende infrastructuur.
Onlangs informeerde minister De Jonge de Tweede Kamer over de aanpak van funderingsschade op landelijk niveau. Hierin werd onder meer een toelichting gegeven op de omvang van het probleem en de wijze waarop de rijksoverheid tot een meer samenhangende, integrale aanpak van funderingsschade wil komen.
Ben je betrokken bij de aanpak van funderingsproblematiek of bodemdaling en geïnteresseerd in een verbreding of verdieping van jouw kennis op dit gebied? Bekijk onze gerelateerde cursussen om hier meteen in te investeren.
