Hoogwater in onze grote rivieren gaan we waarschijnlijk vaker zien
Door de vele neerslag steeg de waterstand onlangs aanzienlijk in de Nederlandse rivieren. Ook het peil in het IJsselmeer was hoog en het Markermeer bereikte zelfs een historische piek van 45 centimeter boven NAP. Waterschappen en gemeenten beperkten met maatregelen de overlast, maar de versnelde klimaatverandering legt met, onder meer, extreme neerslag extra druk op ons watersysteem.
Overstroomde oevers en ondergelopen kelders
De hoge waterstanden werden veroorzaakt door de reeds gevallen neerslag en de neerslag in het stroomgebied van de Rijn (Duitsland en Zwitserland) en de Maas (België en Noord-Frankrijk). De extreem hoge waterstand in het Markermeer, met een historisch hoog peil van 45 centimeter boven NAP tussen Hoorn en Amsterdam, baarde begin januari zorgen. Dit resulteerde in overstroomde oevers en ondergelopen kelders in Volendam en andere plaatsen. De veiligheid was volgens Rijkswaterstaat niet in het geding en inmiddels is de situatie aanzienlijk verbeterd.
Afvoeren rivier- en regenwater is grote opgave
Deze wateroverlast schetst een groeiend probleem voor de toekomst, aangezien de stijgende zeespiegel onze kustwateren in toenemende mate bedreigt. Het beheren van de zee is één uitdaging, maar het afvoeren van rivier- en regenwater kan wellicht een nog grotere opgave worden. Moeten we rivieren afdammen en met enorme gemalen water naar zee pompen? Of blijven we trouw aan de natuurlijke wetten, waarbij water op eigen kracht van hoog naar laag stroomt?
Water en bodem centraal stellen
De overstromingen in Zuid-Limburg van juli 2021 lieten eerder zien hoe moeilijk voorstelbaar de effecten van klimaatverandering zijn. Door de klimaatverandering nemen de weersextremen toe en kan wateroverlast en hoogwater vaker voorkomen, overal in Nederland. Extreme neerslag wordt in de toekomst extremer en vaker zal optreden, zo blijkt uit het klimaatsignaal’21 van het KNMI. ‘Limburg’ leert ons dat we ons niet alleen moeten voorbereiden op de ‘normsituaties’, maar ook op situaties met mogelijke extremen. Overheden, burgers en bedrijven moeten samen aan de slag om Nederland beter voor te bereiden op gebeurtenissen van deze omvang, om overlast te beperken, schade te verminderen en ontwrichting te voorkomen. In het eindadvies van Beleidstafel wateroverlast en hoogwater viel al te lezen: “We moeten water en bodem centraal stellen in de inrichting van Nederland om beter om te gaan met klimaatextremen.”
Aan de slag
Ben jij betrokken bij landelijke of lokale beleidsvorming en maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie, waterveiligheid of ruimtelijke planvorming? Onderstaande cursussen geven je een gedegen en actuele kennisbasis om succesvol aan de slag te gaan met deze opgaven.
