Recentelijk hebben diverse Zeeuwse gemeenten opgeroepen tot bloedonderzoek onder bewoners rondom de Schelde. De industrie heeft namelijk jarenlang PFAS geloosd in de Schelde, waar bewoners in zwemmen en vissen. De vrees bestaat dat giftige PFAS zich hebben opgehoopt terwijl men onwetend gebruik maakte van het Scheldewater voor recreatie en visvangst. Ondertussen heeft het RIVM adviezen gegeven wat betreft het zwemmen en vissen in de Westerschelde, maar de vrees voor vervuild water blijft.
Wat zijn PFAS ook alweer? Poly- en perfluoralkylstoffen, afgekort PFAS, zijn stoffen die amper biologisch kunnen worden afgebroken. De stoffen belanden via vervuiling in de natuur en komen vervolgens, direct via depositie of indirect via voeding, in contact met mensen waar inname van PFAS voor een risico zorgt. PFAS tasten namelijk het immuunsysteem aan en sommige zijn bij langdurige blootstelling kankerverwekkend. Daarom zijn er normen opgesteld, die verstrekkende gevolgen kunnen hebben.
Bouwsector in het nauw
Ook in de bouw zorgen PFAS in de grond voor problemen. Toen uit onderzoek bleek dat vervuilde grond een gevaar voor de volksgezondheid kan opleveren, werd een tijdelijk handelingskader met een strenge norm opgezet van 0,1 microgram per kilogram droge stof, welke de bouw platlegde. Om een (grotere) bouwcrisis te voorkomen, besloot het RIVM op basis van aanvullend onderzoek eind 2019 hogere achtergrondwaarden te adviseren van 0,8 microgram per kilogram. Hierdoor kon het kabinet bouwbedrijven en baggeraars meer ruimte bieden om projecten door te laten gaan. Voor PFOAS en PFOA, twee soorten PFAS, heeft het RIVM medio 2020 zelfs de norm opnieuw kunnen verhogen naar respectievelijk 1,4 en 1,9 microgram per kilogram droge stof. Dit betekent echter niet dat de PFAS-problematiek in de bouw verleden tijd is: nog steeds moet er zorgvuldig met vervuilde grond worden omgegaan en metingen uitgevoerd worden om de grondkwaliteit te bepalen.
Toxicologie: altijd relevant
PFAS zijn slechts een enkel voorbeeld van giftige stoffen die impact hebben op onze samenleving via vervuilde grond en water. Zo zijn onderwerpen als medicijnsporen relevant binnen de waterzuivering, bio-industrie en farmaceutische industrie, en krijgen overheden en gemeenten te maken met onderzoek naar en normering van giftige stoffen. Daarnaast kan je als organisatie (terechte) vragen verwachten van omwonenden als vervuiling een rol speelt in je project. Het is dus van groot belang inhoudelijke kennis op te doen binnen vraagstukken van toxicologische aard.
Meer weten over dit onderwerp? Volg dan de cursus Toxicologie, waarin alle toxicologische aspecten worden behandeld: van blootstelling tot belasting, maar ook milieu-impact, risicoschatting en arbeidshygiëne.
Of wil je weten hoe je bedrijfsmatig omgaat met (de risico's van) kankerverwekkende stoffen? Bekijk dan eens onze cursus Carcinogene stoffen.
